1
دکترای فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد، ایران
2
کارشناسی ارشد فقه و حقوق خصوصی، مدرسه عالی نواب مشهد، ایران.
چکیده
پرواضح است تجهیزات درمانی و استانداردهای مربوط به آن از گذشته تاکنون رشد و ارتقای شگرفی داشته است. با این‌حال، امروزه بخشی از پرونده‌های دادسرای ویژه رسیدگی به جرائم پزشکی معضلاتی است که در حوزه تجهیزات درمانی و عدم رعایت استانداردهای لازم مطرح است. اختلال در عملکرد تجهیزات پزشکی و نقص آن ممکن است منجر به ورود خسارت جبران‌ناپذیری به بیمار شود. هدف از این پژوهش این است که نسبت به تبیین و علل صدمات ناشی از تجهیزات پزشکی و مسئولیت اشخاص مختلف در برابر خسارات ناشی از نقص در تجهیزات پزشکی و همچنین خطای کاربران در استفاده از تجهیزات پزشکی اقدام نماید. این تحقیق به روش توصیفی – تحلیلی با استفاده از مطالعات و پژوهش‌های مختلف، ضمن شناسایی علل خسارات ناشی از تجهیزات پزشکی به مسئولیت تولیدکننده، عرضه‌کننده و مراکز درمانی نسبت به نقص در تجهیزات پزشکی و همچنین کاربران در صورت سوء کاربرد تجهیزات مزبور، از منظر فقه امامیه و حقوق ایران پرداخته‌شده است. ازاین‌رو، علی‌رغم کمبودهای موجود در قانون مسئولیت مدنی و برخی مبانی آن همچون مسئولیت مبتنی بر تقصیر و قانون حمایت از مصرف‌کنندگان مصوب 1388 نسبت مسئولیت تولیدکنندگان و عرضه‌کنندگان تجهیزات پزشکی و مراکز درمانی، اما تمایل دکترین و دادگاه‌ها بر این است که اثبات تقصیر آنان را تسهیل نماید. در نظام حقوقی اسلام، مسئولیت محض تولیدکنندگان تجهیزات درمانی با مبانی فقهی و آرای فقهاسازگارتر است. در مقابل برخی از روایات و فتاوا در مورد ضمان اجیر بیان‌گر اماره‌ی مسئولیت عرضه‌کنندگان تجهیزات پزشکی است که اثبات عدم مسئولیت بر عهده‌ی خود آنان گذاشته شده است. در آیین‌نامه فعالیت در حوزه تجهیزات پزشکی مسئولیتی فراتر از قانون مدنی و قواعد حقوقی برای این اشخاص در نظر گرفته‌شده است. بدین‌جهت پیشنهاد می‌شود ضمن اصلاح قانون حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان، رویه قضایی و دادگاه‌ها نیز با توجه به انطباق با مبانی فقهی و قوانین خاص، مسئولیت بدون تقصیر تولیدکننده و عرضه‌کننده‌ی تجهیزات درمانی و مراکز درمانی را برقرار نمایند. همچنین مسئولیت کارکنان درمانی در اثر استفاده نادرست از تجهیزات پزشکی که ناشی از بی‌مبالاتی یا بی‌احتیاطی و یا عدم تبحر و... از مسلمات فقهی و حقوقی است.
)